Waarom schilderen?
De te behandelen bouwkundige onderdelen (ramen, deuren, kozijnen, beton, staal enz.) moeten in de eerste plaats worden beschermd tegen verwering door vocht en uv-stralen. Een slechte bescherming leidt tot veroudering en functieverlies. Op de tweede plaats schilderen we de onderdelen (bijvoorbeeld in een bepaalde kleur) t.b.v. het uiterlijk. Goed schilderwerk betekent dus waarde behoud en het woonplezier. Schilderwerk eist vaak een groot deel op van het onderhoudsbudget. Budgettering in een meerjarenonderhoudsplan (MJOP), een gedegen voorbereiding en controle op de uitvoering geven uiteindelijk een goed resultaat. Hout als materiaal heeft onderhoud nodig, vooral als het zich buiten bevindt. Als je het onderhoud verwaarloost, dan kan is het houtwerk niet meer voorzien is van een vochtwerende laag. Als er vocht in het hout kan trekken, dan kan dit gaan rotten en tot onherstelbare schade leiden. Om die reden is het verstandig om het hout goed te verzorgen, zodat je hier tientallen jaren van kunt genieten. Is het hout aan een onderhoudsbeurt toe, dan hoeft je hier gelukkig niet mee te wachten tot dat het zomer is. Het is juist het beste om dit zo snel mogelijk uit te voeren zodat de schade beperkt blijft. Onder de juiste omstandigheden kunt je ook in de winter prima mee aan de slag. De belangrijkste punten om in de gaten te houden als je in de winter buiten wilt gaan schilderen zijn de temperatuur, de luchtvochtigheid, de algemene weersomstandigheden en de verfsoort.

Hoe vaak aan de buitenzijde schilderen?
De levensduur van het buitenschilderwerk ligt ongeveer tussen de 5 a 6 jaar. Hoe vaak u buiten moet schilderen hangt af van het te behandelen materiaal, het gekozen verfsysteem en van de weersomstandigheden. Als het huis pal in de zon staat, zal de verf sneller verkleuren en een ligging direct aan zee geeft een snellere verwering van de conservering.

Schilderwerk dat onderhoud nodig heeft
De volgende situaties bepalen wanneer het schilderwerk onderhoud nodig heeft;

• Houtrot; dit kunt je herkennen aan een zwart/roestbruine kleur en een zachte structuur.
• Blaren in het schilderwerk
• Afgebladderd schilderwerk
• De verf poedert
• De verf bevat barsten
• De verf is verkleurd
• De verf hecht niet meer of blijft niet meer goed zitten
• Een groene waas over de verf (mos of alg), door intreding van vocht

Houtrot herkennen
Houtrot vind je vaak op de begane grond en vaak in de hoeken van de ramen. Houtrot is snel te zien bij onbeschilderd hout en is te herkennen aan de kleur. Is het hout roestbruin of zwart is, dan is dat houtrot. Is het hout lichtgrijs van kleur, dan is geen houtrot, maar zit er wel al vocht in het hout.
Houtrot is ook te herkennen aan de houtstructuur. Als je een schroevendraaier op de verdachte plekken drukt en deze veert terug, ook dan is er sprake van houtrot. Bij afbladderde verf is ook vaak sprake van houtrot.

Beste periode om te schilderen
Je kunt buiten in tegenstelling tot binnen niet het hele jaar schilderen. Je kunt het beste schilderen bij een temperatuur die tussen de 10 en 15 graden ligt. Als het kouder is dan 10 graden, dan kunt je niet alle verfsoorten gebruiken en zal er een aangepaste verf toegepast moeten worden. De beste periode om te gaan schilderen blijft toch het voorjaar, tussen maart en juni. De nazomer is vaak ook een goede periode om te gaan schilderen. Wel is er dan sneller kans op een warmere dag, welke niet bevorderlijk is voor het schilderwerk.

Temperatuur
Als de temperatuur boven het vriespunt ligt en het is droog, dan kan er in principe buiten met daarvoor geschikte verf geschilderd worden. De verf van tegenwoordig is hier tegen bestand. Ook als de temperatuur beneden het vriespunt komt, is het mogelijk om schilderwerk uit te voeren. Dan is het wel verstandig het hout eerst op te warmen tot het een temperatuur boven het vriespunt heeft. Professionele schilders schermen hun werkplek in de winter vaak af met een zeil, zodat ze in een soort tent aan het werk kunnen gaan. Hieronder wordt dan een straalkachel geplaatst, om zo ervoor te zorgen dat de temperatuur in de tent nooit onder het vriespunt komt. Reguliere verf droogt minder goed als het aangebracht wordt onder te koude omstandigheden en dit kan ook de kwaliteit van het schilderwerk beïnvloeden. Er zijn verfsoorten beschikbaar die hier wel tegen kunnen. Als dit niet voorhanden is, kunt er worden overwegen het houtwerk alleen in de grondverf te zetten en het schilderwerk afmaken als de temperatuur weer boven het vriespunt komt.

Winterverf
In het verleden was verven in de winter onmogelijk, omdat de verfsoorten hier niet op waren ingesteld. Een gemiddelde temperatuur van 20 graden werd toen als ideaal gezien. Je ziet nu u steeds meer schilders die ook in de winter gewoon aan het werk zijn. Er zijn speciale winterverfsoorten waarmee je ook in de winter prima naar buiten kunt gaan. Alkydharsverf is erg geschikt en een sneldrogende verfsoort ook. Deze verfsoorten zijn vaak na één uur al kleefvrij opgedroogd, waarna de kwaliteit van het schilderwerk veilig is.

Luchtvochtigheid
Belangrijker dan de temperatuur is wel de luchtvochtigheid. Als deze te hoog is zal de verf niet snel kunnen drogen. Het is verstandig de verfsoort te controleren en bij twijfel informatie in te winnen over de maximale luchtvochtigheid. Professionele verf kan worden aangebracht tot een luchtvochtigheid van 85%, maar dit geld niet voor alle verfsoorten. Als de luchtvochtigheid niet ideaal is, kunt je het aflakken beter uitstellen. Gelukkig is het vochtgehalte op koude winterdagen veelal laag en kunnen de omstandigheden om buiten te verven soms zelfs beter zijn dan in de zomer.

Weersomstandigheden
Naast de temperatuur en de luchtvochtigheid is het ook verstandig de weersomstandigheden te controleren. Uiteraard ga je niet naar buiten als het regent, sneeuwt of als dit wordt voorspeld. Ook na een dag met regenbui kan de luchtvochtigheid hoog zijn en het te beschilderen oppervlak nog te nat. Een zonnige droge dag met weinig wind is de perfect dag om te schilderen in combinatie met de juiste verfsoort.